Những điều cần biết về nhượng quyền kinh doanh?

Nhượng quyền kinh doanh là gì? Đó một hình thức hợp tác kinh doanh giữa hai bên: bên nhượng quyền và bên nhận quyền.

Bạn đang muốn kinh doanh một thương hiệu nổi tiếng? Bạn không có kiến thức về việc quản lý, vận hành một hệ thống kinh doanh chuyên nghiệp? Bạn có muốn tiết kiệm thời gian và chi phí khi khởi nghiệp không? Bạn có muốn nhận được sự hỗ trợ và đào tạo từ những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực của mình không?

Nếu câu trả lời là có, thì nhượng quyền kinh doanh chính là giải pháp dành cho bạn. Nhưng nhượng quyền kinh doanh là gì? Nhượng quyền sẽ đem lại cho bạn những gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Nhượng quyền kinh doanh là gì?

Việc cấp giấy phép của một người (bên nhượng quyền) cho người khác (bên nhận quyền), cho phép bên nhận quyền giao dịch dưới nhãn hiệu/ tên thương mại của bên nhượng quyền và sử dụng toàn bộ quy trình kinh doanh, bao gồm tất cả các yếu tố cần thiết để tạo lập một thương hiệu thành công là nhượng quyền kinh doanh.

Dưới đây cho thấy vòng đời của Nhượng quyền kinh doanh, thể hiện các cam kết của bên nhận quyền và bên nhượng quyền trong suốt thời gian ký kết hợp đồng.

Một số mô hình nhượng quyền kinh doanh

Nhượng quyền là một hình thức kinh doanh phổ biến hiện nay, trong đó bên nhượng quyền sẽ cho phép và yêu cầu bên nhận quyền sử dụng thương hiệu và bí quyết kinh doanh của mình theo các điều kiện đã thỏa thuận. Có 4 mô hình nhượng quyền chính là:

1. Nhượng quyền kinh doanh toàn diện

Mô hình này là một loại hình nhượng quyền hoàn chỉnh nhất, khi bên nhượng quyền sẽ cung cấp toàn bộ hệ thống vận hành, tên thương hiệu cũng như quyền quản lý và cách thức quản lý cho bên nhận quyền. Cùng với đó, bên nhận quyền cần tuân thủ mọi quy định và các tiêu chuẩn trong sản xuất, quản lý chất lượng để đảm bảo sự nhất quán của thương hiệu.

Có thể nói đây là mô hình chặt chẽ nhất, thể hiện được sự cam kết hợp tác giữa hai bên. Hợp đồng nhượng quyền sẽ thường được hai bên ký kết từ 5 năm đến 30 năm.

Ví dụ:

Highlands Coffee là một chuỗi cà phê nổi tiếng tại Việt Nam, với gần 300 cửa hàng trên toàn quốc. Khi trở thành bên nhận quyền với Highland, quyền lợi, như đã nói ở trên, đó chính là từ sự yêu thích và tin tưởng của khách hàng đối với nhãn hàng. Bên nhận quyền sẽ được hỗ trợ về đào tạo, quản lý, nguồn nguyên liệu và thiết bị. Bên nhận quyền phải tuân theo các nguyên tắc và tiêu chuẩn của Highlands Coffee về sản phẩm, dịch vụ, thiết kế cửa hàng và bảo vệ môi trường. Bên nhận quyền cũng phải trả cho Highlands Coffee một khoản phí ban đầu và một khoản phí duy trì hàng năm.

2. Nhượng quyền kinh doanh không toàn diện

Đây là mô hình nhượng quyền được cho là linh hoạt và đơn giản hơn. Bên nhượng quyền sẽ chỉ cần cung cấp cho bên nhận quyền một số yếu tố như thương hiệu, sản phẩm hay công thức. Bên nhận quyền có thể tự do sáng tạo và điều chỉnh theo nhu cầu của thị trường địa phương.

Một số ví dụ về mô hình nhượng quyền không toàn diện là:

• Nhượng quyền sản phẩm là khi bên nhượng quyền cung cấp cho bên nhận quyền một loại sản phẩm độc quyền hoặc đặc biệt để bán lẻ.

Ví dụ như các thương hiệu nước giải khát Coca-Cola, Pepsi hay các thương hiệu dầu nhớt Shell, Castrol1.

• Nhượng quyền công thức và tiếp thị là khi bên nhượng quyền cung cấp cho bên nhận quyền một công thức hay một phương pháp sản xuất hoặc kinh doanh độc đáo hoặc khác biệt.

Ví dụ như các thương hiệu kem Baskin Robbins, Tràng Tiền hay các thương hiệu mỹ phẩm Oriflame, Avon2.

• Cung cấp quyền sử dụng hình ảnh thương hiệu là khi bên nhượng quyền cung cấp cho bên nhận quyền một hình ảnh thương hiệu nổi tiếng hoặc có uy tín để bán lẻ sản phẩm hoặc dịch vụ.

Ví dụ như các thương hiệu Disney, Marvel hay các thương hiệu xe hơi Mercedes-Benz, BMW.

3. Nhượng quyền đầu tư vốn

Nhượng quyền đầu tư vốn là một loại hình nhượng quyền trong đó bên nhượng quyền tham gia đầu tư vốn dưới dạng liên doanh hoặc cổ phần hóa để trực tiếp tham gia kiểm soát hệ thống kinh doanh của bên nhận quyền.

Mục đích của mô hình này là để kiểm soát toàn bộ hệ thống sản xuất và kinh doanh, đồng thời cũng hạn chế được rủi ro và nhanh chóng chia sẻ lợi nhuận hơn. Bên nhận quyền phải tuân theo các điều khoản và cam kết của bên nhượng quyền về sản phẩm, công nghệ, quản lý…

Ví dụ:

Five Star Chicken: Là một thương hiệu gà rán nổi tiếng của Mỹ, đã tham gia đầu tư vốn với tỷ lệ 30% vào công ty Thực phẩm CP Việt Nam để mở rộng hệ thống nhượng quyền tại Việt Nam.

4. Nhượng quyền thương hiệu có tham gia quản lý

Nhượng quyền có tham gia quản lý là một loại hình nhượng quyền trong đó bên nhượng quyền ngoài việc cung cấp cho bên nhận quyền hình ảnh thương hiệu và bí quyết kinh doanh thì cũng sẽ cung cấp người quản lý và điều hành để trực tiếp giám sát cũng như hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh.

Đây là mô hình nhượng quyền phù hợp với các ngành nghề yêu cầu cao về nguồn lực và chất lượng dịch vụ, chẳng hạn như khách sạn hay du lịch.

Mục đích của hình thức này là để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của hệ thống nhượng quyền, cũng như để tăng sự gắn kết và tin tưởng giữa các bên.

Ví dụ:

Hilton Hotels & Resorts là một thương hiệu khách sạn nổi tiếng của Mỹ, đã tham gia quản lý các khách sạn nhượng quyền tại Việt Nam như Hilton Hanoi Opera, Hilton Garden Inn Hanoi, Hilton Da Nang và Hilton Saigon.

Những điều cần biết về nhượng quyền kinh doanh

1. Điều kiện

Điều kiện cần để nhượng quyền thương mại được quy định bởi các văn bản pháp luật như Nghị định số 35/2006/NĐ-CP, Nghị định số 120/2011/NĐ-CP và Nghị định số 08/2018/NĐ-CP. Theo đó, có hai bên liên quan đến hoạt động nhượng quyền thương mại là bên nhượng quyền và bên nhận quyền. Mỗi bên phải thỏa mãn các điều kiện sau:

• Đối với bên nhượng quyền:

Bên nhượng quyền chỉ cần thỏa mãn một điều kiện duy nhất là hệ thống kinh doanh dự định dùng để nhượng quyền đã được hoạt động ít nhất 01 năm.

Bên nhượng quyền không cần phải đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại với cơ quan có thẩm quyền, nhưng phải thực hiện chế độ báo cáo Sở Công Thương. Hàng hoá, dịch vụ kinh doanh thuộc đối tượng của quyền thương mại không được vi phạm các quy định về hàng hoá, dịch vụ cấm kinh doanh hoặc hạn chế kinh doanh.

• Đối với bên nhận quyền

Bên nhận quyền không chịu ràng buộc gì về điều kiện khi nhận quyền thương mại. Tuy nhiên, bên nhận quyền phải có đăng ký kinh doanh ngành nghề phù hợp với đối tượng của quyền thương mại.

2. Thủ tục nhượng quyền kinh doanh

Thủ tục nhượng quyền kinh doanh là các bước pháp lý mà các bên liên quan đến hoạt động nhượng quyền thương mại phải thực hiện theo quy định của pháp luật. Theo Điều 284 Luật Thương mại 2005 và các văn bản hướng dẫn thi hành, thủ tục nhượng quyền kinh doanh bao gồm:

• Đối với bên nhượng quyền

Bên nhượng quyền phải thực hiện chế độ báo cáo Sở Công Thương về hoạt động nhượng quyền thương mại.

Hồ sơ báo cáo gồm có:

• Đơn đề nghị báo cáo hoạt động nhượng quyền thương mại;
• Bản giới thiệu về hoạt động nhượng quyền;
• Bản sao hợp đồng nhượng quyền thương mại;
• Bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của bên nhận quyền.

Bên nhượng quyền phải báo cáo Sở Công Thương trong vòng 15 ngày kể từ ngày ký hợp đồng nhượng quyền thương mại.

• Đối với bên nhận quyền:

Bên nhận quyền phải đăng ký kinh doanh cửa hàng nhượng quyền tại cơ quan đăng ký kinh doanh có thẩm quyền.

• Hồ sơ đăng ký kinh doanh gồm có:
• Đơn xin đăng ký kinh doanh;
• Bản sao hợp đồng nhượng quyền thương mại;
• Bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của bên nhượng quyền;
• Bản sao giấy chứng nhận bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp của bên nhượng quyền (nếu có).

Thời hạn giải quyết hồ sơ là 03 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ hợp lệ.

Những lưu ý khi muốn mua nhượng quyền

1. Tìm hiểu thật kỹ bên nhượng quyền

Bạn cần nghiên cứu thị trường, nhu cầu khách hàng, đối thủ cạnh tranh và danh tiếng của thương hiệu mà bạn muốn mua nhượng quyền. Bạn cũng nên xem xét tỷ lệ thành công và khả năng sinh lời của các bên nhận quyền khác.

2. Xem xét hợp đồng, dự trù tài chính

Bạn cần đọc kỹ hợp đồng nhượng quyền thương mại và hiểu rõ các quyền và nghĩa vụ của mình. Bạn cũng nên tìm hiểu về các điều khoản về chi phí ban đầu, phí nhượng quyền, phí quảng cáo, phí hỗ trợ, phí gia hạn và các khoản thanh toán khác.

3. Lên kế hoạch kinh doanh chi tiết

Bạn cần lập kế hoạch kinh doanh nhượng quyền thương mại một cách chi tiết và hợp lý. Bạn nên xác định mục tiêu, chiến lược, ngân sách, nguồn lực, vị trí kinh doanh và các yếu tố khác ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của bạn.

4. Nghiên cứu các vấn đề pháp lý

Bạn cần thực hiện các thủ tục pháp lý để đăng ký kinh doanh cửa hàng nhượng quyền. Bạn nên chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và hợp lệ theo quy định của pháp luật. Bạn cũng nên tìm kiếm sự tư vấn và hỗ trợ của các chuyên gia luật hoặc các công ty luật uy tín để tránh gặp rắc rối sau này.

Nhượng quyền kinh doanh có nhiều ưu điểm như tiết kiệm chi phí, tăng doanh thu và giảm rủi ro, nhưng cũng có nhiều khó khăn và thách thức như sự phụ thuộc, thiếu tự do và phải tuân thủ hợp đồng. Do đó, trước khi quyết định tham gia vào mô hình nhượng quyền kinh doanh, bạn cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng về thị trường, ngành nghề, đối tác và các vấn đề pháp lý liên quan. Bài viết này đã cung cấp cho bạn một cái nhìn tổng quan về nhượng quyền kinh doanh. Hy vọng bạn sẽ có được sự lựa chọn phù hợp với mục tiêu và khả năng của mình.